Auschwitz II - Birkenau

Diep onder de indruk van alle dingen die ik gezien en gehoord heb, loop ik terug naar de uitgang van Auschwitz I. De gids vroeg ons buiten het kamp te wachten op de bus die ons naar Auschwitz-Birkenau zal brengen. Auschwitz-Birkenau ligt 3 km verderop en was middels een spoorlijn verbonden met Auschwitz I. In de verte zag ik de beruchte ingang van Auschwitz-Birkenau verschijnen. Mijn hart begon sneller te slaan. Deze poort, die ik zo vaak in films heb gezien, o.a. in Holocaust en Schindlers List, en  zo vaak in boeken ben tegen gekomen, doemde nu voor mijn eigen ogen op.

Auschwitz Birkenau

Ik stapte de bus uit en ik wist niet wat ik zag, bijna zo ver het oog reikt, prikkeldraad en barakken of ruïnes van barakken, in de haast door de nazi's opgeblazen om al het bewijsmateriaal te vernietigen toen in januari 1945 het Sovjet-leger het kamp naderde en uiteindelijk bevrijdde.

Auschwitz-Birkenau is zo mogelijk nog indrukwekkender als Auschwitz I. In dit kamp zijn ongeveer 1,1 miljoen mensen vermoord, het merendeel joden. In eerste instantie was het kamp niet bedoeld als vernietigingskamp, maar was het een kamp voor Russische krijgsgevangen. Maar na de Wannsee-conferentie in januari 1941 nabij Berlijn, waar werd besloten tot de vernietiging van het joodse ras, werd begin 1942 begonnen met het vergassen van mensen. Joden, zigeuners, homosexuelen, Jehova's, gehandicapten, geestelijk gehandicapten (deze laatste 2 categorieën werden vermoord omdat ze "nutteloos" voor het Duitse Rijk zouden zijn).

Prikkeldraad, kilometers prikkeldraad.. Het prikkeldraad stond onder hoogspanning, vele mensen kozen er dan ook voor om zich tegen het prikkeldraad te werpen om zo een eind aan hun leven te maken.

Zeer indrukwekkend vond ik ook de spoorlijnen die door de hoofdpoort het kamp binnenkomen, zoveel mensen die hier over vervoerd zijn. 

Eindstation

Ik kon de groep en de gids niet bijhouden, ik bleef foto's maken en ik bleef films maken, om zoiets te zien, dat maakt zo'n ongelofelijke indruk. Ik wist waar we naar onderweg waren, we gingen naar het zogeheten "ramp". De plek waar de treinen stopten en de mannen  van de vrouwen en kinderen werden gescheiden.

Wanneer de vrouwen en kinderen van de mannen gescheiden waren, kwam de definitieve selectie. Naar die plek lopen wij nu ook. Kinderen jonger dan 12 jaar werden met een simpel handgebaar naar links verwezen, wat de gaskamer betekende. Bejaarden.. links.... mensen die nog konden werken en nog redelijk gezond waren,.... rechts. Die mensen werden de barakken in gestuurd, meestal waren dit maar een handjevol mensen. Het merendeel van het transport ging, zoals de gevangenen dat noemden, over de "Weg des Doods", wie over deze weg liep, zag men nooit meer terug. Deze weg liep rechtstreeks naar de 4 gaskamers en crematoria.

Hier vond de definitieve selectie plaats

Weg des doods

Indrukwekkend de "Weg des Doods", in mijn gedachten laat ik een paar namen voorbij  gaan waarvan ik weet dat die mensen hier ook hebben gelopen; o.a. dr. Josef Weiss, Bertha Palitz Weiss,
hun zoon Karl Weiss, die bij de "Sondercommando's" was ingedeeld, die mensen moesten na de vergassing de kleren sorteren van de mensen die werden vergast. Verder: Edith Frank, de moeder van Anne en Margot. En dan aan het eind van de weg, waar normaal gaskamer/crematorium II stond, is nu een ruïne, opgeblazen door de nazi's. 

Totaal waren er vier crematoria en gaskamers in Auschwitz-Birkenau. De crematoria waren werkelijk  24 uur per dag in bedrijf. Er werden soms zo'n 6.000 mensen per dag vergast en gecremeerd. De 4 crematoria waren op den duur niet meer toereikend en besloten werd om kuilen te graven en de mensen daar ook in te verbranden, in de open lucht dus. Maar na verloop van tijd begonnen de mensen in de omgeving van het kamp  te klagen over de enorme stank die bij die verbrandingen vrij kwam. Je houdt het niet voor mogelijk. In het kamp is nog zo'n kuil te zien, die is inmiddels gevuld met water maar in dat water zitten menselijke resten, stukjes bot en as.. rondom die kuil vind je nog altijd kleine stukjes bot, ik heb het op foto kunnen vastleggen...

Kuil met menselijke  resten

Stukjes menselijk bot

We lopen verder, richting de barakken, één barak is opengesteld om te bezichtigen, deze barak is nog in originele staat, zo vertelt de gids ons. Ook zo'n barak had ik mij heel anders  voorgesteld. Zo wist ik ook niet dat de zogenaamde block-oudste,/blockowa/kapo, hun eigen vertrek/slaapruimte hadden in de barak. Voor de mensen die niet weten wat een kapo is; een kapo was een medegevangene, maar was ploegbaas die moest zorgen dat mensen gingen werken en bleven werken. Sommige kapo's waren nog erger dan de nazi's.

Slaapplaatsen

Van hieruit lopen we richting de  latrine, die is niet opengesteld voor het publiek, wel kun je, als je door de ramen naar binnen kijkt, een indruk krijgen hoe het daar van binnenuit ziet. De gevangen werden het liefst in deze latrine te werk gesteld, je kunt het je nauwelijks voorstellen. Maar dit werk had zo zijn voordelen; In de winter had je een dak boven je hoofd en hoefde je niet buiten te werken en de mensen die daar werkten, stonken zo ontzettend, dat de SS-ers er met een boog omheen liepen, niemand wou wat met die "Scheiss-Kommando", zoals de gevangenen hen noemden, te maken hebben.

Bijna zijn we weer bij de hoofdpoort van het kamp, maar niet voor dat we de plaats hebben gezien waar de kinderbarak heeft gestaan. Hier werden kinderen vastgezet, meestal tweelingen om medische experimenten op uit te voeren. Natuurlijk wist ik hier wel van af. Ik heb veel over die "dokter" Josef Mengele gelezen, maar nu je er voor staat, en ook al staat die barak er niet meer, gaat er wel een heel apart gevoel door je heen. Kinderen werden met chemicaliën in de ogen gedruppeld om te proberen om bruine ogen blauw te krijgen. Hoe verzint iemand zoiets... Deze kinderen hebben helse pijnen doorstaan. Veel van deze  kinderen zijn bij deze medische experimenten om het leven gekomen. Hoe in Godsnaam is een mens tot zulke dingen in staat??

Nog één barak te gaan. Het zogenaamde "Dodenbarak." In deze barak werden vrouwen en meisjes gevangen gezet om te wachten dat het hun beurt was om te worden vergast. Gezien het ongelofelijke grote aantal vergassingen per dag, kon dat wachten dagen duren. Deze vrouwen kregen geen  eten, geen drinken en velen van hen stierven al in de barak zelf.

 Ik ben nu aan het einde gekomen van mijn verslag over Auschwitz en Auschwitz Birkenau. Morgen ga ik Krakau bezoeken. Ik denk dat ik eerst de zoutmijnen ga bekijken en dat ik later de fabriek van Oskar Schindler (Schindlers List) ga bezoeken. Ik hoop nog wat filmpjes op mijn blog te kunnen plaatsen, helaas is dat tot op heden niet gelukt, maar er wordt aan gewerkt.