Het 2e bezoek aan Auschwitz/Birkenau

Nadat ik de poort ben uitgelopen, besluit ik een korte pauze te nemen, een beetje te drinken en dan in de auto naar Auschwitz/Birkenau. Pfff... wat is het heet, wat zou het in Birkenau heet zijn, daar is nauwelijks een schaduwplekje te vinden. Gelukkig kan ik goed tegen de warmte en men hoort mij zeker niet klagen. Voordeel van zo'n extreme hitte of extreme kou is dat je je een heel klein beetje kunt inleven hoe de gevangenen het ervaren hebben, dit hoorde ik later op de middag een gids tegen haar groep zeggen.
Bij het kamp aangekomen besluit ik als ik door de beruchte poort ben gelopen, rechts af te slaan. Veel is er niet meer te zien, nog een paar gereconstrueerde barakken en voor de rest alleen maar ruïnes, het enige wat er nog overeind staat, zijn de schoorstenen. Ik loop door de poort het kamp binnen, op een informatiebord staat te lezen dat ik nu het quarantaineblok  binnen loop. Mensen met tyfus en andere besmettelijke ziektes, werden hier gehuisvest.  Die barakken waren eigenlijk paardenstallen, maar er werden dus mensen in gehuisvest.

Quarantaineblock

Binnen in de barak

Op een ander bord staat te lezen, dat alle sloten in en rond het kamp, gegraven zijn door de gevangenen. En dat zijn nogal wat sloten, tussen iedere barak bevind zich een sloot en ook rondom het hele kamp. Allemaal met de schep gegraven onder de wakende ogen van de Kapo's en SS-ers.

Ik loop verder, er zijn niet veel mensen in deze afdeling van het kamp, en even later zou ik de enige nog zijn die in dit uitgestrekte gedeelte is. Tjonge, jonge zeg, wat is het een eind lopen voordat je aan het andere eind van zo'n "straat" bent. Maar na zo'n kleine 10 minuten, bevind ik mij aan het andere eind, naast het quarantaineblok bevindt zich het vrouwenkamp. Ik loop langs de vele ruïnes, links en rechts van mij, schoorstenen, funderingen, puinhopen en bij veel van die schoorstenen, zijn bloemen of kaarsjes gelegd.

 Na zo'n kleine 10 minuten lopen ben ik ook aan het eind van deze straat gekomen. En ik heb het eigenlijk wel gezien hier.. ik hoop dat ik niet het hele eind terug hoef te lopen, naast mij zie ik een hele brede pad, maar er zit uiteraard prikkeldraad tussen die pad en mij. Ik moet dus WEL dat hele eind terug lopen, dan kan ik het brede pad betreden en dezelfde afstand weer over dat pad terug lopen. En even krijg ik nu het gevoel van hoe het is om gevangen te zijn.  Ik een vogeltje op het prikkeldraad zitten. En onmiddellijk moet ik denken aan de mensen die hier gevangen hebben gezeten, die hebben destijds vast ook vogels in het kamp gezien, die hebben vast met afgunst naar zo'n beestje gekeken. Aangekomen aan het eind van de straat, nu links af, een andere poort door en over die brede pad terug lopen. Ik vraag mij af waar deze  pad voor dient, misschien wel voor de SS om spullen te vervoeren.

Een flinke wandeling

Ik weet het niet. Nog niet! Ook na 10 minuten lopen in de brandende zon, ben ik het begin van het pad aangekomen en een bord maakt duidelijk waar deze weg voor heeft gediend. Juist gearriveerde mensen, die niet geschikt waren om te werken, werden over deze weg naar de gaskamers geleid. Jeetje, nog een 'Weg des Doods."             

 Bejaarden, zieken, kinderen, moeders met baby's, allemaal werden ze over deze weg geleid en onmiddellijk na aankomst, vergast.

Ik verlaat dit gedeelte van het kamp en bevind mij nu weer onder de mensen. Ik wandel naar het andere "Weg des doods", ik ga even rusten en zoek een plekje in de spaarzame schaduw.

Er is een jeugdige delegatie uit Israël aangekomen. Ik had ze ook al in Auschwitz I gezien vanochtend. Sommige van die mensen dragen de Israëlische vlag, weer anderen gebruiken de vlag als een cape. Hier en daar worden bloemen neergelegd, versierd met een blauw/witte lint, de kleuren uit de vlag van Israël.

Aan het eind van de "Weg des Doods" zie ik de kinderen in een grote kring staan. Nieuwsgierig loop ik er naar toe, ben zo benieuwd wat ze aan het doen zijn. Meisjes, dragen iets voor... ik versta er niks van, het wordt allemaal in Hebreeuws voorgedragen. Eén meisje komt niet uit haar woorden, ze huilt, onder de indruk van wat ze hier heeft gezien. Tussen het huilen door, doet ze haar voordracht. Ik zie een meisje een ander meisje troosten, met de armen om elkaar heen, het meisje wordt getroost met woorden.

Tot slot van dit hele gebeuren zingen ze met hun allen het Israëlische volkslied, Hatikva.












Ik vervolg mijn voettocht naar de gaskamer, een andere gaskamer als die ik bij mijn eerste bezoek heb gezien. Van deze gaskamer is ook niet veel meer over. Ook hier zijn bloemen en kaarsjes neergelegd...

 Ik vervolg mijn weg, richting de andere gaskamer.... onvoorstelbaar dit. Ongelofelijk. Ja, ongelofelijk en ik moet denken aan wat Helena tegen Rudi Weiss in de Oekraïne zei toen ze getuige waren van een massa-executie: "Als wij dit later doorvertellen, zullen ze ons uitmaken voor leugenaar, want niemand die gelooft dat er iemand is die een ander dit aan kan doen.
Ik loop voorbij de as-kuil.... ik kijk weer naar beneden, inderdaad... rondom de kuil, vind je overal stukjes menselijk bot. Vreselijk. Nog een paar barakken bekijken, dan zit het einde van mijn bezoek er op. En ik loop door de poort, het kamp binnen.

Vandaag zijn er meer barakken open ter bezichtiging dan bij mijn vorige bezoek. Ik kom terecht in barak voor kinderen. Barak 16 A. Binnenin deze barak bevinden zich een aantal wandtekeningen.

 Die schilderijen..... het zal door de maker ervan zijn wens geweest zijn om op die manier zijn kindsheid door te brengen, i.p.v te eindigen in een vernietigingskamp.

Verderop staat de latrine, die is ook deze keer niet opengesteld. Wel is er een replica gemaakt van deze latrine.

Tot slot van weer een indrukwekkende bezoek aan beide kampen, loop ik naar de plek waarin de joodse kinderen van 2 t/m 16 gevangen gehouden werden en medische experimenten op uit werden gevoerd. De gedenkplaquette is nu versierd met een bloem en steentjes, vermoedelijk door de kinderen uit Israël.....

Hierbij ben ik aan het eind gekomen wat betreft mijn blog over Auschwitz I en Auschwitz II-Birkenau. Ik heb genoeg te vertellen zodra ik weer thuis ben. Iedereen ontzettend bedankt voor het volgen van mijn blog en de reacties die zijn achtergelaten.

Mijn 2e bezoek aan Auschwitz en Auschwitz Birkenau

Vandaag breng ik nogmaals een bezoek aan Auschwitz I en Auschwitz II-Birkenau. Deze keer zonder gids, want ik wil graag alle tijd nemen om ook alles goed te bekijken, te lezen en in mij op te nemen. Ik had niet verwacht dat het deze keer ook nog weer zo indrukwekkend zou zijn. Ik denk dat het niet uitmaakt hoe vaak je het kamp bezoekt, iedere bezoek is weer even indrukwekkend als de vorige keer. Werkelijk een onbehaaglijk gevoel bekruipt je, zodra je door de hoofdpoort loopt, met daarboven het opschrift geplaatst: "Arbeit macht Frei.

Ik besluit om iedere hoek van het kamp te bezichtigen, iedere barak en bijbehorende expositie in mij op te nemen, maar eigenlijk is dat onbegonnen werk, dan ben je meer als een dag onderweg. Maar goed, ik probeer het toch. Ik loop dezelfde route als mijn vorige bezoek, door de hoofdpoort en dan rechtsaf. Ik loop de barak binnen waarin de Belgische gevangenen hebben gezeten, deze barak had ik de vorige keer niet gezien, tenminste niet van binnen. Bij het naar binnengaan vraag ik mij af of er voor ieder land een expositie  gewijd is, maar dat kan ik mij nauwelijks voorstellen en bij nader onderzoek is ook gebleken dat dat niet het geval is. Na de Belgische expositie te hebben gezien, ga ik naar de volgende barak. Deze barak is niet te bezichtigen. Ik loop richting "Block 10" en "Block 11" en weer  bekruipt mij dat benauwde gevoel en ik vraag mij af of er meer mensen zijn die het kamp vaker hebben bezocht, ook dat aparte, benauwde gevoel hebben. "Block 11", ik loop er binnen en ik WEET wat mij te wachten staat en toch....... Bij het naar binnengaan krijg ik kippenvel, ik zucht en kuch een keer en vol ongeloof, vol ontzetting neem ik alle tijd om deze barak, deze gevangenis binnen een gevangenis te bezichtigen. Ik zie tekeningen/schilderijen van gevangenen die in deze barak hebben gezeten ( dat had ik bij mijn eerste bezoek niet gezien ).

Gevangene uit Block 11 wordt opgehaald om te worden geëxecuteerd

 Och, och, wat een ellende, wat een misère heeft zich hier afgespeeld. Die arme mensen, helden ook, in mijn ogen. Wat een bewondering, wat een respect heb ik voor deze mensen die hier en ook in andere kampen gevangen hebben gezeten.

Vrouwen, naakt wachtend om te worden geëxecuteerd

Wat ik mij vaak af vraag bij het zien van zulke taferelen of bij het lezen van boeken over mensen die deze executie's uitvoerden, iedere dag weer, dan vraag ik mij heel vaak af, als zo iemand thuis komt en zijn vrouw aan haar man vraagt: 'hoe was je dag?'  Dat die man daar dan ook eerlijk antwoord op geeft? En antwoordt: 'vandaag heb ik ongeveer 100 mensen gedood?'

Even goed slikken en weer verder gaan door Block 11, tjonge jonge... wat heb ik wat gemist bij mijn vorige bezoek. Ik zie nu formulieren waarvan ik het bestaan nooit heb afgeweten; een "Gutschein", goed voor 25 stokslagen. Je zult de bezitter maar zijn van zo'n "Gutschein." Het bleef meestal niet bij 25 stokslagen, vaak kreeg men het dubbele aantal. Ook zie ik een vitrine, een enorme vitrine gevuld met tandenborstels en scheerkwasten. 

Na de executie's worden de lichamen door andere gevangen naar de crematoria gebracht

Voor de zoveelste keer slaak ik een diepe zucht en ik vervolg mijn tocht door deze hel. Scheerkwasten, tandenborstels..... och och och, ik haal nog eens diep adem. Zoals ik heb gehoord en gelezen, moet er in dit kamp ook een enorme hoeveelheid speelgoed te zien zijn. Dat wil ik niet zien, dat gaat mij te  veel worden. Ik wil en kan het niet zien.

Hoofdschuddend loop ik verder...  Ik loop naar de volgende vitrine.... een "Gutschein?" Jawel, een Gutschein ter waarde van 25 stokslagen. Dat moet ik eens beter lezen. Och jeetje, een gevangene wordt verdacht van rebellie, 'beloond' met een Gutschein. 

'Gutschein' 25 stokslagen

Ik wist het; voor een gezellig dagje uit is een bezoek aan dit kamp niet aan te raden. Wel vind ik, dat een ieder die in de mogelijkheid is, dit eens zou moeten bezoeken. Het was mijn vurige wens, al van kinds af aan. Ik ben er nu 2 keer geweest en vandaag was zeker niet de laatste keer. 

Ik had al op internet gelezen dat de barak waarin de  Sinti en Roma verbleven, gesloten is voor publiek, dit ivm werkzaamheden aan de barak.  Dan gaan we die de volgende keer maar bezoeken.

Ik daal een trap af, ik weet waar we nu terecht komen.... de sta-cellen... cellen met een afmeting van 90cm x 90 cm.... och jee..... dit had ik de vorige keer helemaal niet gezien en ook niet gehoord van de gids. Ze zal het ongetwijfeld vermeld hebben: er worden 4 mensen tegelijk in zo'n sta-cel gestopt, met  4 mensen in één zo'n cel. En als je dan bedenkt dat diezelfde mensen overdag ook nog moesten werken, nee.... hard werken.... Pffff..... tjonge, jonge. Och, och wat is dit erg. Afschuwelijk!!! Ik klaag, en ik klaag best veel en dat mag..... nee, dat mag niet, niet als je weet en voelt wat zich hier heeft afgespeeld!!!

Ik loop maar gauw de trappen weer op, terug naar de uitgang van dit barak. Op de begane grond weer aangekomen, kijk in naar rechts, door de tralies.... een galg, zucht....... in deze barak is niks anders te zien als de dood. Ik loop het barak uit en ik loop een stukje verder... hey..... een barak waar Nederlanders gevangen hebben gezeten. Interessant! Ik loop er naar binnen. Ja, natuurlijk, direct bij het naar binnen gaan, een citaat van Anne Frank aan de muur. Anne's voorgevoelens zijn helaas wel uitgekomen, Anne stierf samen met haar zus Margot in kamp Bergen Belsen. Haar vader Otto Frank was de enige overlevende van de familie.

Uit het dagboek van Anne Frank

Zeer interessant de Nederlandse expositie in het barak. Ja, het meeste weet ik allemaal wel. Maar ik lees en bekijk alles, nu heb ik de kans. Het bombardement van Rotterdam, de februaristaking, het staat allemaal vermeld. De Nederlandse Volksunie, Winterhulp. Ja, het ziet er heel erg goed uit. Keurige expositie. Mijn oog valt nu op een groot aantal zuilen, met allemaal namen. Namen van alle geregistreerde Nederlandse kinderen die naar Auschwitz vervoerd zijn. Dus alleen naar Auschwitz, de andere kampen zijn nog niet eens meegerekend.

Slechts een klein gedeelte van de lijst met namen van kinderen

Tjonge indrukwekkend hoor... inderdaad, zoals bij de expositie stond beschreven: ieder mens heeft een naam, vandaar dat al deze namen  worden gepubliceerd. Ook is het mogelijk via een computer naar namen te zoeken van mensen die hier gevangen hebben gezeten of zijn gestorven.
Een barak met bijbehorende expositie bestaat van Polen, Frankrijk, Nederland, België, Rusland..... enz. enz.

Ik verlaat de Nederlandse barak en loop voorbij het "hospitaal" het kampziekenhuis. Als je daar terecht kwam, was je zo goed als dood. Veel mensen kwamen niet levend uit het hospitaal.

Hetzelfde benauwde gevoel bekruipt mij weer; ik loop richting de gaskamer/crematorium. Ik ga niet direct naar binnen... ik loop er eerst eens rond... Schuin achter de gaskamer bevindt zich een galg, die had ik bij mijn vorige bezoek ook niet gezien, de kampcommandant van Auschwitz, Rudolf Hoess is aan diezelfde galg na de oorlog opgehangen. 

Galg

Gaskamer

Ik loop nog eens een rondje om de gaskamer.... ongelofelijk toch... wat zich hier heeft afgespeeld. Ik zie het trapje, het trapje waarop de mensen afdalen om de gaskamer binnen te gaan.

Bij het naar binnen gaan, krijgen deze mensen te horen dat ze voor desinfectie en voor een douche naar binnen worden gebracht. Het wordt hun op het hart gedrukt, goed te onthouden op welke kapstoknummer ze hun kleren hangen, zodat ze na de desinfectie hun eigen kleren weer terug kunnen vinden. Tot de allerlaatste seconde toe, worden deze mensen in de waan gelaten.... tot het allerlaatste moment, om maar geen onrust binnen in het kamp te krijgen...... zodra deze mensen zijn uitgekleed, worden ze door een Kapo en een SS-soldaat begeleid naar de gaskamer. Dmv een gat in het plafond worden de Zyclon B-kristallen naar binnen gegooid, in combinatie met zuurstof en een bepaalde temperatuur veranderen deze kristallen in gas, in een dodelijk gas. Normaliter werd deze methode op ratten uitgevoerd. Wat een gruwel, wat een ellende... ik probeer mij voor te stellen hoe het er aan toe gaat tijdens zo'n vergassing. In boeken van SS-ers heb ik gelezen dat de vrouwen hun kinderen tegen hun borst aandrukten, in de hoop dat hun kinderen het overleefden. Dat mensen elkaar de ogen uitkrabden, elkaar de haren uit het hoofd trokken enz. Sommige van die kinderen overleefden ook de gaskamer, maar niet overleefden niet het genadeschot van de SS als de gaskamer werd leeg gehaald. Later namen de Duitsers niet eens de moeite om deze kinderen via een nekschot uit hun lijden te verlossen en werden deze kinderen levend verbrand in de ovens van Auschwitz. Ik heb nog eens geprobeerd een foto te nemen.... en het is gelukt... ik heb een foto kunnen maken van de krassen in de muur van de gaskamer. Krassen van mensen die naar binnen werden geleid, met de belofte dat het een desinfectie betrof.... en dan worden de kristallen naar binnen geworpen en gaat de vergassing plaatsvinden.....

Krassen van in doodsangst verkerende mensen

Auschwitz II - Birkenau

Diep onder de indruk van alle dingen die ik gezien en gehoord heb, loop ik terug naar de uitgang van Auschwitz I. De gids vroeg ons buiten het kamp te wachten op de bus die ons naar Auschwitz-Birkenau zal brengen. Auschwitz-Birkenau ligt 3 km verderop en was middels een spoorlijn verbonden met Auschwitz I. In de verte zag ik de beruchte ingang van Auschwitz-Birkenau verschijnen. Mijn hart begon sneller te slaan. Deze poort, die ik zo vaak in films heb gezien, o.a. in Holocaust en Schindlers List, en  zo vaak in boeken ben tegen gekomen, doemde nu voor mijn eigen ogen op.

Auschwitz Birkenau

Ik stapte de bus uit en ik wist niet wat ik zag, bijna zo ver het oog reikt, prikkeldraad en barakken of ruïnes van barakken, in de haast door de nazi's opgeblazen om al het bewijsmateriaal te vernietigen toen in januari 1945 het Sovjet-leger het kamp naderde en uiteindelijk bevrijdde.

Auschwitz-Birkenau is zo mogelijk nog indrukwekkender als Auschwitz I. In dit kamp zijn ongeveer 1,1 miljoen mensen vermoord, het merendeel joden. In eerste instantie was het kamp niet bedoeld als vernietigingskamp, maar was het een kamp voor Russische krijgsgevangen. Maar na de Wannsee-conferentie in januari 1941 nabij Berlijn, waar werd besloten tot de vernietiging van het joodse ras, werd begin 1942 begonnen met het vergassen van mensen. Joden, zigeuners, homosexuelen, Jehova's, gehandicapten, geestelijk gehandicapten (deze laatste 2 categorieën werden vermoord omdat ze "nutteloos" voor het Duitse Rijk zouden zijn).

Prikkeldraad, kilometers prikkeldraad.. Het prikkeldraad stond onder hoogspanning, vele mensen kozen er dan ook voor om zich tegen het prikkeldraad te werpen om zo een eind aan hun leven te maken.

Zeer indrukwekkend vond ik ook de spoorlijnen die door de hoofdpoort het kamp binnenkomen, zoveel mensen die hier over vervoerd zijn. 

Eindstation

Ik kon de groep en de gids niet bijhouden, ik bleef foto's maken en ik bleef films maken, om zoiets te zien, dat maakt zo'n ongelofelijke indruk. Ik wist waar we naar onderweg waren, we gingen naar het zogeheten "ramp". De plek waar de treinen stopten en de mannen  van de vrouwen en kinderen werden gescheiden.

Wanneer de vrouwen en kinderen van de mannen gescheiden waren, kwam de definitieve selectie. Naar die plek lopen wij nu ook. Kinderen jonger dan 12 jaar werden met een simpel handgebaar naar links verwezen, wat de gaskamer betekende. Bejaarden.. links.... mensen die nog konden werken en nog redelijk gezond waren,.... rechts. Die mensen werden de barakken in gestuurd, meestal waren dit maar een handjevol mensen. Het merendeel van het transport ging, zoals de gevangenen dat noemden, over de "Weg des Doods", wie over deze weg liep, zag men nooit meer terug. Deze weg liep rechtstreeks naar de 4 gaskamers en crematoria.

Hier vond de definitieve selectie plaats

Weg des doods

Indrukwekkend de "Weg des Doods", in mijn gedachten laat ik een paar namen voorbij  gaan waarvan ik weet dat die mensen hier ook hebben gelopen; o.a. dr. Josef Weiss, Bertha Palitz Weiss,
hun zoon Karl Weiss, die bij de "Sondercommando's" was ingedeeld, die mensen moesten na de vergassing de kleren sorteren van de mensen die werden vergast. Verder: Edith Frank, de moeder van Anne en Margot. En dan aan het eind van de weg, waar normaal gaskamer/crematorium II stond, is nu een ruïne, opgeblazen door de nazi's. 

Totaal waren er vier crematoria en gaskamers in Auschwitz-Birkenau. De crematoria waren werkelijk  24 uur per dag in bedrijf. Er werden soms zo'n 6.000 mensen per dag vergast en gecremeerd. De 4 crematoria waren op den duur niet meer toereikend en besloten werd om kuilen te graven en de mensen daar ook in te verbranden, in de open lucht dus. Maar na verloop van tijd begonnen de mensen in de omgeving van het kamp  te klagen over de enorme stank die bij die verbrandingen vrij kwam. Je houdt het niet voor mogelijk. In het kamp is nog zo'n kuil te zien, die is inmiddels gevuld met water maar in dat water zitten menselijke resten, stukjes bot en as.. rondom die kuil vind je nog altijd kleine stukjes bot, ik heb het op foto kunnen vastleggen...

Kuil met menselijke  resten

Stukjes menselijk bot

We lopen verder, richting de barakken, één barak is opengesteld om te bezichtigen, deze barak is nog in originele staat, zo vertelt de gids ons. Ook zo'n barak had ik mij heel anders  voorgesteld. Zo wist ik ook niet dat de zogenaamde block-oudste,/blockowa/kapo, hun eigen vertrek/slaapruimte hadden in de barak. Voor de mensen die niet weten wat een kapo is; een kapo was een medegevangene, maar was ploegbaas die moest zorgen dat mensen gingen werken en bleven werken. Sommige kapo's waren nog erger dan de nazi's.

Slaapplaatsen

Van hieruit lopen we richting de  latrine, die is niet opengesteld voor het publiek, wel kun je, als je door de ramen naar binnen kijkt, een indruk krijgen hoe het daar van binnenuit ziet. De gevangen werden het liefst in deze latrine te werk gesteld, je kunt het je nauwelijks voorstellen. Maar dit werk had zo zijn voordelen; In de winter had je een dak boven je hoofd en hoefde je niet buiten te werken en de mensen die daar werkten, stonken zo ontzettend, dat de SS-ers er met een boog omheen liepen, niemand wou wat met die "Scheiss-Kommando", zoals de gevangenen hen noemden, te maken hebben.

Bijna zijn we weer bij de hoofdpoort van het kamp, maar niet voor dat we de plaats hebben gezien waar de kinderbarak heeft gestaan. Hier werden kinderen vastgezet, meestal tweelingen om medische experimenten op uit te voeren. Natuurlijk wist ik hier wel van af. Ik heb veel over die "dokter" Josef Mengele gelezen, maar nu je er voor staat, en ook al staat die barak er niet meer, gaat er wel een heel apart gevoel door je heen. Kinderen werden met chemicaliën in de ogen gedruppeld om te proberen om bruine ogen blauw te krijgen. Hoe verzint iemand zoiets... Deze kinderen hebben helse pijnen doorstaan. Veel van deze  kinderen zijn bij deze medische experimenten om het leven gekomen. Hoe in Godsnaam is een mens tot zulke dingen in staat??

Nog één barak te gaan. Het zogenaamde "Dodenbarak." In deze barak werden vrouwen en meisjes gevangen gezet om te wachten dat het hun beurt was om te worden vergast. Gezien het ongelofelijke grote aantal vergassingen per dag, kon dat wachten dagen duren. Deze vrouwen kregen geen  eten, geen drinken en velen van hen stierven al in de barak zelf.

 Ik ben nu aan het einde gekomen van mijn verslag over Auschwitz en Auschwitz Birkenau. Morgen ga ik Krakau bezoeken. Ik denk dat ik eerst de zoutmijnen ga bekijken en dat ik later de fabriek van Oskar Schindler (Schindlers List) ga bezoeken. Ik hoop nog wat filmpjes op mijn blog te kunnen plaatsen, helaas is dat tot op heden niet gelukt, maar er wordt aan gewerkt.